همه‌چیز درباره تغییر رشته دانشگاه

برخی از داوطلبان ورود به دانشگاه به دلیل انتخاب اشتباه یا عوض شدن اولویت‌های در نظر گرفته‌شده خواهان تغییر رشته قبولی دانشگاه خود هستند. این امکان برای متقاضیان در نظر گرفته‌شده و درصورتی‌که دانشجو شرایط لازم را بر اساس قوانین موجود داشته باشد می‌تواند اقدام به درخواست تغییر رشته کند.

تغییر رشته در دانشگاه‌های مختلف ضوابط و شرایط متفاوتی دارد و بسته به نوع دانشگاه به‌عنوان‌مثال دولتی، آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی روش اقدام متفاوت است. داشتن معدل قابل‌قبول، حداقل و حداکثر واحدهای درسی گذرانده شده، داشتن حداقل سنوات لازم برای رشته جدید ازجمله مواردی است که توسط دانشگاه‌ها و نظام آموزشی برای تغییر رشته در نظر گرفته‌شده است.

لذا در این مقاله به جزئیات شرایط تغییر رشته در انواع دانشگاه‌های سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور پرداخته می‌شود و مراحل اقدام نیز شرح داده می‌شود. عزیزان در صورت داشتن هرگونه ابهام می‌توانند با تماس با مشاورین باتجربه سؤالات خود را مطرح کنند و همچنین در قسمت نظرات و پیشنهاد‌ها می‌توانید پاسخ سؤالات خود را دریافت کنید.

انواع روش‌های تغییر رشته دانشگاهی

برای تغییر رشته دانشگاهی روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به زمان اقدام هرکدام از این روش‌ها می‌تواند کارآمدتر باشد. به‌صورت کلی برای تغییر رشته گزینه‌های زیر برای متقاضیان قابل‌پیگیری است:

• تغییر رشته در زمان اعلام نتایج از طریق مکاتبه با سازمان سنجش
• تغییر رشته با استفاده از کارنامه سبز
• تغییر رشته از طریق تکمیل ظرفیت
• تغییر رشته در دانشگاه محل تحصیل

تغییر رشته از طریق درخواست به سازمان سنجش در زمان اعلام نتایج

بعد از اعلام نتیجه توسط سازمان سنجش درصورتی‌که داوطلب خواستار تحصیل در اولویت‌های بعدی خود باشد می‌تواند از طریق سامانه پاسخگویی سازمان سنجش یا مراجعه حضوری درخواست تغییر رشته قبولی را بدهد. برای این منظور باید با عضویت در سایت سازمان سنجش در قسمت ارتباط با ما گزینه درخواست اینترنتی انتخاب کرده و از طریق سامانه پاسخگویی اینترنتی درخواست خود را ارسال می کنید. در صورت داشتن شرایط درخواست شما از طریق کارشناسان سازمان سنجش پاسخگویی خواهد شد.

تغییر رشته از طریق کارنامه سبز یا کارنامه نهایی

اقدام از طریق کارنامه سبز یکی از گزینه‌های دانشجویان ورودی جدید برای تغییر رشته دانشگاهی است. در این روش درصورتی‌که دانشجو خواهان تحصیل در رشته‌های قبولی در اولویت‌های بعد از رشته پذیرفته‌شده باشد می‌تواند درخواست تغییر رشته دهد.

در سال جدید رتبه قبولی فرد به نسبت سایر رقبا در زمان انتشار کارنامه سبز قابل‌مشاهده بود و انتشار نهایی کارنامه برای همه انتخاب‌ها برای دانشگاه محل تحصیل یا بعد از پایان‌ترم اول ارسال می‌شود.

دانشجو برای تغییر رشته در این روش باید موافقت دانشگاه مبدأ و مقصد را جلب کند و سازمان سنجش در این زمینه هیچ دخالتی ندارد.

برای درخواست تغییر رشته از طریق کارنامه سبز دانشجو باید درترم اول تحصیل پس از انتشار کارنامه سبز درخواست خود را ثبت کند و درصورتی‌که موافقت از ترم بعد در دانشگاه و رشته جدید ادامه تحصیل خواهد داد. در صورتی که برای تغییر رشته از این روش نیاز به انصراف از دانشگاه باشد متقاضیان باید از قوانین لازم مرتبط با انصراف از دانشگاه اطلاع داشته باشند. برای اطلاع از قوانین مربوطه در لینک زیر اطلاعات مرتبط قرار داده شده است.

---

حتما بخوانید: همه چیز درباره انصراف از دانشگاه

---

تغییر رشته از راه تکمیل ظرفیت

یکی دیگر از روش‌های تغییر رشته اقدام از راه تکمیل ظرفیت است. معمولاً بعد از ثبت‌نام حضوری دانشگاه برای پذیرفته‌شدگان، دانشگاه‌ها ظرفیت‌های خالی خود را به سازمان سنجش اعلام می‌کنند در صورت موافقت سازمان سنجش ظرفیت خالی هر رشته در دانشگاه‌ها منتشرشده و افراد می‌توانند مجدد شانس خود را برای تغییر رشته یا دانشگاه امتحان کنند.

زمان اعلام تکمیل ظرفیت معمولا بعد از اتمام ثبت نام حضوری دانشگاه است. تعداد ظرفیت خالی صندلی های دانشگاه اعلام می شود و افرادی که در کارنامه سبز به نسبت رتبه آخرین نفر قبولی اختلاف کمتری داشته باشند شانس قبولی بالاتری خواهند داشت.

قوانین کلی تغییر رشته در دانشگاه محل تحصیل

درصورتی‌که دانشجو از روش‌هایی که بیان شد موفق به تغییر رشته نشد می‌تواند در دانشگاه رشته تحصیلی خود را تغییر دهد. دانشجو برای تغییر رشته در دانشگاه محل تحصیل باید شرایط لازم را داشته باشد. به‌صورت کلی اکثر دانشگاه‌ها شامل دولتی، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور شرایط مشابهی برای تغییر رشته در نظر گرفته‌اند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رشته انتخابی دانشجو در دانشگاه محل تحصیل موجود باشد.
• در هر مقطع تحصیلی تنها یک‌بار امکان درخواست تغییر رشته وجود دارد.
• داشتن حداقل معدل بالای 12 الزامی است.
• پاس کردن حداقل 25 واحد درسی و حد اثر 70 واحد درسی الزامی است.
• داشتن سنوات تحصیلی لازم برای فارغ‌التحصیلی در رشته جدید

برخی از دانشگاه دولتی برای تغییر رشته علاوه بر موارد ذکرشده شرایط اختصاصی دیگری نیز در نظر گرفته‌اند که در همین مقاله به برخی از این شرایط پرداخته می‌شود.

روش اقدام برای تغییر رشته

برای تغییر رشته دانشجویان باید 6 هفته قبل از شروع ترم تحصیلی درخواست خود را به آموزش دانشگاه تحویل دهند. درصورتی‌که با درخواست دانشجو موافقت شود امکان تحصیل درترم جدید برای وی امکان‌پذیر است و می‌توانند انتخاب واحد انجام دهد. همچنین درصورتی‌که دانشجو درخواست انتقالی داده باشد امکان درخواست تغییر رشته برای وی وجود دارد.

معادل‌سازی درس‌های پاس شده

پس از موافقت با تغییر رشته بر اساس نظر مدیر گروه آموزشی امکان معادل‌سازی برخی از دروس امکان‌پذیر است. نمره کسب‌شده توسط دانشجو در دروس ارائه‌شده برای معادل‌سازی مؤثر است. نمرات دروسی که پذیرفته می‌شود در معدل کل دانشجو در نظر گرفته می‌شود اما دروس پذیرفته‌نشده در کارنامه دانشجو درج می‌شود اما در معدل تأثیری نخواهد داشت.

درصورتی‌که نمره درس پذیرفته‌نشده دانشجو کمتر از 12 باشد امکان در نظر گرفتن یک‌ترم مشروطی برای داوطلب وجود دارد.

---

حتما بخوانید: همه چیز درباره تغییرات کنکور، سوابق تحصیلی و ترمیم معدل

---

شرایط تغییر رشته در دانشگاه دولتی

برخی از دانشگاه‌های دولتی علاوه بر موارد ذکرشده شرایط مجری را نیز برای تغییر رشته در نظر گرفته‌اند. تقسیم‌بندی رشته‌های تحصیلی در سطح‌های مختلف و شرایط اختصاصی برای هر گروه یا داشتن شرط معدل ازجمله مواردی است که برای تغییر رشته در نظر گرفته‌شده است.

 به‌عنوان‌مثال دانشگاه امیرکبیر رشته‌های تحصیلی را در پنج گروه تقسیم‌بندی کرده است. دانشجو برای امکان درخواست تغییر به رشته هم‌سطح باید معدل بالای 15 داشته باشد و حداقل 25 واحد درسی گذرانده باشد. برای رشته‌هایی درسی در سطح پایین‌تر صرفاً گذراندن 25 واحد درسی کفایت می‌کند. برای ورود به رشته‌هایی با سطح بالاتر دانشجو باید شرایط ممتازی را داشته باشد. به‌عنوان‌مثال رشته مهندسی کامپیوتر، علوم کامپیوتر و مهندسی برق در سطح یک، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع و مهندسی پزشکی در سطح دو قرار دارند.

در دانشگاه تهران درصورتی‌که فرد نمره علمی رشته موردتقاضا را کسب نکرده باشد با داشتن شرایط ساعی و کوشا می‌تواند درخواست تغییر رشته داشته باشد. سپری کردن دو ترم تحصیلی متوالی با حداقل 18 واحد درسی و کسب میانگین حداقلی 17 و نداشتن درس مردودی ازجمله شرایطی است که دانشگاه تهران برای تغییر رشته در نظر گرفته است.

تغییر رشته از دوره روزانه به شبانه و خودگردان

درصورتی‌که دانشجو دوره روزانه نمره علمی لازم برای تغییر رشته را نداشته باشد می‌تواند برای رشته موردنظر در دوره شبانه درخواست دهد. در صورت موافقت دانشجو باید برای تحصیل شهریه پرداخت کند و اگر رشته جدید مصاحبه و شرایط اختصاصی داشته باشد فرد باید این مراحل را نیز با موفقیت پشت سر بگذارد.

برای تغییر رشته از روزانه به خودگردان دانشگاه باید در سال ورود دانشجو رشته موردتقاضا را ارائه کرده باشد. داشتن معدل بالای 14 و گذراندن حداقل 25 واحد و حداکثر 70 واحد درسی ازجمله شرایط در نظر گرفته‌شده هست.

شرایط تغییر رشته در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد

شرایط کلی تغییر رشته در دانشگاه آزاد موارد ذکرشده در ابتدای مقاله است. داشتن معدل بالای 12 و گذراندن حداقل 25 و حداکثر 70 واحد درسی موارد اختصاصی که این دانشگاه برای تغییر رشته شامل موارد زیر است:

• امکان بازگشت به رشته قبلی امکان‌پذیر نیست.
• دانشجو باید نمره قبولی رشته جدید را در سال ورود به دانشگاه کسب کرده باشد.
• دانشجو می‌تواند در صورت تمایل به انتقالی درخواست تغییر رشته نیز داشته باشد.

شرایط تغییر رشته در دانشگاه پیام نور

در دانشگاه پیام نور نیز مانند سایر دانشگاه‌ها امکان تغییر رشته وجود دارد. در مقطع کارشناسی برای دانشگاه پیام نور دو روش برای تغییر رشته وجود دارد.

در روش اول که به ماده 24 معروف است دانشجو درصورتی‌که حداقل 12 واحد درسی گذرانده باشد می‌تواند به رشته محل‌هایی که نمره قبولی پذیرش در آن رشته را در سال ورود کسب کرده باشد تغییر رشته دهد. در این روش دانشجو باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن نمره علمی لازم برای رشته انتخابی در سال ورود
• وجود رشته انتخابی در واحد محل تحصیل
• داشتن سنوات تحصیلی لازم برای فارغ‌التحصیلی
• موافقت مدیر آموزشی واحد مربوطه

در صورت تغییر رشته دانشجو امکان بازگشت به رشته قبلی را نخواهد داشت.

در روش دوم شرایط برای تغییر رشته آسان‌تر است. در این مورد دانشجو درصورتی‌که بیشتر از 12 واحد گذرانده باشد و معدل بالای 12 داشته باشد می‌تواند در گروه عمده تحصیلی درخواست تغییر رشته بدهد. درصورتی‌که رشته موردتقاضا در دانشگاه محل تحصیل ارائه نشود امکان تغییر رشته در سایر دانشگاه‌ها با درخواست انتقالی و مهمان امکان‌پذیر است.